Wow, ik zit hier bij te komen van een reis van 4,5 miljard jaar door de geschiedenis van onze aarde. Onbeschrijfelijk indrukwekkende documentaire op National Geographic vandaag, aan het einde van de middag: "Earth: The Making of a Planet".
Het begin was misschien nog wel het mooiste. De zon, een nieuwe ster omringd door gruis en stof waaruit meer dan honderd planeten gevormd zullen worden waaronder de aarde. Beeld, muziek en een stem die opmerkt hoe ongelofelijk het is dat iets zo complex als een planeet ontstaat uit stof van rotsen.
Onze planeet maar nog onherkenbaar: '4.54 billion years ago our planet looks more like hell than home'(1). Als je ooit dacht iets te zijn, meende dat de mensheid iets voorstelde, dan ben je dat idee wel kwijt na het zien van deze film. Wij zijn niets.
De aarde bestaat ruim 4,5 miljoen jaar en heeft een geschatte toekomst van nog eens 4,5 miljoen jaar. Ontstaan en gevormd onder invloed van hitte en kou, zwaartekracht en ondergronds schuivende platen. Water, gas, mineralen en temperatuur in de juiste hoeveelheden of verhoudingen en er ontstond leven, gevolgd door dood, gevolgd door ander leven, enzo verder.
Aarde als een speelbal van de Goden - ik weet niet of ik het zo kan of wil zien maar het is verbijsterend te constateren waar de blauwe planeet aan blootgesteld is geweest. Heel in het begin al was er de botsing met de planeet Theia. Miljoenen jaren regeerde dinosaurussen op aarde tot een komeetinslag een einde maakte aan hun bestaan waardoor zoogdieren een kans kregen.
Continenten werden gevormd, oceanen en gebergtes ontstonden, onze verre voorouders pasten zich aan toen het landschap veranderde in een savanne. Zij gingen op hun achterpoten lopen. Het waterpeil zakte. Zo'n tweehonderd bewoners verlieten Afrika en plantten zich voort.
Door iedere verandering werd de aarde verder gevormd. Soms moest het canvas leeggeveegd worden om ontwikkelingen een nieuwe richting op te sturen. Vegetatie, leven stierf en gaf zichzelf door in de vorm van mineralen of olie of...
Alles wat begint zal eindigen. Wij maar ook de aarde. Als je denkt dat ons niet zal overkomen wat de dinosaurussen of de zeemonsters voor hen overkwam dan ben je abuis. Wij zijn niets als er een tsunami, aardbeving, ijstijd of komeetinslag plaatsvindt.
Als je denkt dat honderd jaar lang is dan vergis je je. Als je meent dat wat je doet baanbrekend is of van betekenis, dat jij iemand bent zonder wie het fout zal lopen, bedenk dat de mensheid er nog maar net is en dat wij in het geheel van miniem belang zijn.
Er zijn krachten sterker, groter, overweldigender dan wij met vernietigende kracht en onuitputtelijke energie. Tot het voorbij is. Ja, wij zijn uniek en ja, jij mag er zijn en wie je bent en wat je doet is van waarde maar, we zijn minder dan een stofdeeltje in de geschiedenis van onze planeet.
Ik geloof geen seconde dat wij de aarde kapot kunnen maken. Als we het al doen is dat misschien het vooropgezette plan maar niemand kan de aarde omver duwen. Niemand, geen land, geen macht, geen gek kan de blauwe planeet opblazen. Daarvoor zijn vuur, ijs, kometen en de Goden te sterk.
De documentaire vertelt een verhaal van toevalligheden, een planeet als lijdend voorwerp van interne en externe krachten waar het zich niet op kan voorbereiden of tegen wapenen. Duidelijk is dat tegenslag een voorwaarde is voor vooruitgang. Noodlot wakkert ontwikkeling aan. Maakt je creatief en sterk.
Dat kan troost bieden in ons eigen leven. Soms gaat het goed. Soms gaat het minder. Hoe dan ook, je komt er sterker uit. Anders. Onvoorspelbaar soms maar beter. Ha! Was het maar zo eenvoudig. Of is het waar?
Kun je geloven dat wat gebeuren moet, gebeurt? En dat het goed is dat het gebeurt zoals het gebeurt? Ik weet het niet. Maar ik heb hernieuwd ontzag voor het leven, voor de kosmos, voor de Goden.
Kate
18 januari 2012
(1) Het citaat komt uit de videoclip A Newborn Star waarmee de documentaire begint.
De foto's zijn geplaatst in willekeurige volgorde en komen van de site van National Geographic waar ook videos en andere informatie te vinden is.
