De boeken werden me van verschillende kanten aanbevolen, niet in de laatste plaats - zo denk ik nu - omdat er over SM geschreven wordt. Nou ja, dat vonden die lezers die mij hun advies gaven dan. Ik zie dat anders.
Ja, er wordt over SM gesproken, over sadistische spelletjes maar het zijn slechts hulpmiddelen om de hoofdpersonage te stigmatiseren, in een kwaad daglicht te stellen en bijna te "cartoniseren" (is dat een woord?).
Het maakt niet uit. Seksualiteit is een makkelijk middel om iemand te demoniseren. Hoe doorzichtig. Zelfs waar gepoogd wordt om een personage met complexe karakteristieken neer te zetten is het te makkelijk, te plat.
Larsson is beslist een middelmatige schrijver die niet kan schrappen in eigen werk. Hele pagina's kon ik omslaan omdat ik niet geïnteresseerd ben in de werking of geschiedenis van de Zweedse geheime dienst.
Ik raakte continue verstrikt in namen als Ekstrøm en Edklinth, Holm en Holmberg, Malin en Malm - wie zijn het in hemelsnaam? Al die namen, al die teams van vijf of zes mensen die je uit elkaar moet houden. Mij lukte het niet.
Wat was het toch makkelijk vroeger. Je had Poiroit, De Kock (oeps: De Cock), Sherlock Holmes met hun assistent. Je had een handvol verdachten. Klaar. En als u nu zegt: de "Millennium Trilogie" is geen detective dan heeft u ongetwijfeld gelijk.
Als u zegt: deze roman is meer, behandelt meer dan een simpele moordzaak - dan heeft u gelijk. Maar wat is het dan? Een karakterstudie, "Jane Eyre" anno 2010 in drie delen? Een aanklacht tegen vrouwenhandel? Een verhandeling over de Zweedse geheime dienst? Een queeste naar liefde en geborgenheid?
Wat mij betreft gaan de boeken over sterke vrouwen. Meervoud ja. Salander, de hoofdpersoon is niet de enige. Bijna op elke pagina komen vrouwen voor die onverwachte en opvallende en goed uitpakkende keuzes maken. Het maakt niet uit of zij dochter zijn, C.E.O., agente, media tycoon, advocate of verpleegster.
Geen van de vrouwen is "fout". Bijna alle mannen zijn crimineel, zwak of misleid. De enige uitzondering hierop is de arts die Salander opereert. Blomkvist, de mannelijke hoofdpersoon, is uitzonderlijk want minder eendimensionaal neergezet. Minder zelfs dan Salander en dat maakt hem voor mij interessanter.
Nu ik alle drie de boeken achter de rug heb, denk ik dat ik deel 1 toch nog het boeiendst vond. Dat stond, op de terugkerende karakters na, ook los of in elk geval verder verwijderd van de verhaallijnen in de delen 2 en 3.
De moord in deel 2 liet mij koud. Wellicht omdat de karakters pas in deel 2 werden geïntroduceerd. Het leek wel alsof Larsson aan het eind van deel 1 niet van plan was geweest meerdere delen te schrijven en de nieuwe collega van Blomkvist daarom nog niet had laten figureren in de voorloper. Dat lijkt echter in tegenspraak met het feit dat hij 10 delen gepland had.
Larsson stierf halverwege het schrijven van deel 4. Ondanks mijn gevecht met de boeken zou ik het leuk vinden te weten waar dat deel over gaat. Er zijn nog wel een paar losse draadjes die verder uitgewerkt zouden kunnen worden. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de zuster van Salander. Waar is zij? Wie is zij?
Op de een of andere manier denk ik niet dat dat de richting is die Larsson gekozen zou hebben voor zijn volgende boek. Wellicht zullen we het ooit weten wanneer de erven hun gevecht om de rechten van de nalatenschap hebben uitgevochten.
 |
| Michael Nyqvist (Blomkvist) en Noomi Rapace (Salander) |
Nadat er in Zweden in 2009 een succesvolle filmadaptatie op de markt is gekomen, worden de boeken nu door Sony met Amerikaanse acteurs nogmaals verfilmd. Bijzonder, toch?
 |
| Daniel Craig en Rooney Mara |
Al met al is de voor mij meest intrigerende vraag rondom de "Millennium Trilogie" waarom ik hem überhaupt heb uitgelezen. Zoveel boeken gooi ik aan de kant en ook hier heb ik dat meermaals gedaan maar steeds opnieuw ging ik verder.
Misschien is dat de kracht van het boek, van de schrijver: dat hij toch een verhaal te vertellen heeft dat blijkbaar intrigerend genoeg is het uit te lezen, ondanks een middelmatige schrijfstijl, ondanks een overvloed aan karakters, ondanks de voorspelbaarheid van het plot - ja, echt wel!
Daarom wellicht werd het een kaskraker ongetwijfeld geholpen door mythevorming na het overlijden van Larsson en het gevecht om zijn nalatenschap. Vanwege onderwerpen als SM, vrouwenhandel, identiteit en de Geheime dienst. Vanwege mond-tot-mond reclame.
Nooit is een boek me zo warm, van zoveel kanten aanbevolen dan "The Millennium Trilogy". Heel bijzonder want ik miste tijdens het lezen herkenning, ik miste bewondering voor de hoofdpersonen, de setting of de schrijver. Ik miste van alles en las door. Nu ben ik blij dat het uit is. Ik ben toe aan iets anders.
Het is het verhaal van een vrouw en haar liefde. Dat herken ik. Over een onmogelijke liefde. Over liefde die alles overwint. Gek hè, dat ik dat boek, "een romannetje" beter kan pruimen dan de drie boeken van meneer Larsson.
En ik denk ook dat ik nu eindelijk weet waarom. Ik mis liefde, passie, een ziel in de "Millennium Trilogie". Nergens raken het leed en de queeste van de personages me, nergens word ik op gevoelsniveau aangesproken.
Het gaat bij Larsson om handelingen, om processen en ik wil lezen, voelen over emoties. Ik wil lezen over "het goede", niet over "het kwade" dat al te herkenbaar is (dat dan weer wel). Ik wil lezen over liefde omdat ik zelf zo aan liefde toe ben...
Kate
26 september 2010
De foto's van onder naar boven:
1. De kaft van "The Girl who Kicked the Hornets' Nest" komt van:
http://www.legendarydevils.com/english/2303049-stieg-larsson-girl-who-kicked-hornets-nest.html
2. De foto van Michael Nyqvist en Noomi Rapace vond ik op:
http://www.gnesta.se/nyhetsarkiv/pressmeddelanden/gnestablirhedestadifilmatiseringen
3. De foto van Daniel Craig en Rooney Mara stond hier:
http://www.quercusbooks.co.uk/category/news/
4. De kaft van "Pandora's Box" is van:
http://www.alibris.com/booksearch?qisbn=9780552136440&qwork=4968794
