Tranen om het minste geringste. Het gaat gewoon veel te snel. Het is te veel, te kort, te snel, te veel. Hoewel ik rationeel weet en wist dat mijn moeder niet lang meer thuis zou kunnen wonen, kan ik het emotioneel niet bijbenen.
Haar schoenen en sloffen liggen nog onder de eettafel alsof ze die straks gewoon zal aandoen maar dat gaat niet meer gebeuren. Ze is - zo is wel duidelijk - definitief verhuisd al weet ze het zelf niet, al weten we nog niet of ze zal blijven waar ze is maar terugkeren naar huis is geen optie.
Met haar vertrek, nu 15 dagen geleden, naar een gesloten afdeling van een verpleeghuis is niet alleen het leven van mijn moeder voorgoed veranderd. Mijn broer en ik beseffen dat het ook voor ons grote gevolgen heeft.
We waren het afgelopen jaar en alle jaren ervoor eigenlijk, zo'n eenheid. En ja, dat was soms beknellend en vervelend en vermoeiend maar we hebben ontegenzeggelijk hele leuke dingen met haar gedaan.
Zandvoort, Artis, ritjes door ons prachtige land: Utrecht, Noord- en Zuid-Holland, de Flevopolder. Lekker eten, een terrasje, wandelen, shoppen. We hebben op onze manier het leven gevierd zoals we nooit eerder deden.
En natuurlijk kan dat allemaal nog steeds maar het is een feit, wanneer je in zo'n huis komt dan ga je achteruit. Is ook logisch: van de ene dag op de andere wordt je in een compleet andere wereld gedropt. Iedereen, dement of niet, zou daar verward van worden. Het is eenvoudig niet te begrijpen zoiets.
Al met al gaat het goed met mijn moeder maar wat weet je ervan? Wat geven ze haar om haar rustig en vrolijk en pijnvrij te krijgen? Er waren dagen, de afgelopen twee weken, dat ze ons stevig vastpakte bij binnenkomst en vreugde en opluchting uitte dat wij er waren. 'Ik laat jullie nooit meer gaan'.
Er zijn dagen dat ze lijkt te zijn zoals ze altijd was behalve dat je haar niet 'voor jezelf' hebt in zo'n grote, toch onrustige 'huiskamer' met een handvol of meer bewoners die net zo verward of erger zijn dan mijn moeder, die huilen en vloeken en leeg voor zich uit staren. Ik mis het alleen zijn met mijn moeder.
Ja, ik mis mijn moeder. Het is te snel gegaan. Ik heb me er niet mee vertrouwd kunnen maken dat zij weg zou zijn, geen gesprekjes meer, niet boos of lief, niet meer twintig keer hetzelfde half ware verhaal, niet meer naar de vogeltjes kijken op haar terras, even een rondje langs de borders.
De dood had ik misschien anders ervaren dan dit. Of misschien komt het door de onzekerheid van de situatie. De vraag waar zij het beste op haar plaats zal zijn. Niemand wilde of kon adviseren: niet de huisarts, niet buurtzorg, niet het Mentrum en wij weten het niet. We willen haar niet heen en weer slepen.
Men zegt huizen te bezoeken, sfeer te snuiven maar wat heb je daaraan? Toen ik binnenkwam waar zij nu is, was ik in shock. Ik vond het niets, kaal, armoedig, onpersoonlijk. Inmiddels heb ik mijn mening wel bijgesteld. Denk dat ze misschien beter daar kan blijven.
Er zijn altijd meerdere verzorgers aanwezig en ze zijn lief. Men kookt er elke dag vers. Er zijn veel activiteiten. Het is gezellig op de een of andere manier en rustig - ondanks het verdriet of de onrust van sommige van de bewoners. Er wordt 's avonds een glaasje wijn aangeboden, een chipje.
Mijn moeder heeft niet een keer naar huis gevraagd, naar haar ouders. Ze is niet boos dat wij er niet zijn of woedend over dingen uit het verleden zoals toen ze nog thuis woonde. Ze vindt het prima dat we weg gaan en is blij wanneer we er zijn. Misschien moet ze gewoon blijven waar ze nu is.
Ik weet het niet. Mijn broer weet het niet. We aarzelen: een kleinere setting vlakbij - zeer goed aangeschreven maar weinig activiteiten behalve, wat ik dan maar 'huishoudentje spelen' noem en minder verzorgenden. Mij lijkt het niets.
Mijn broer neigt naar een huis iets verder weg maar dichterbij dan waar mijn moeder nu is, waar wel veel activiteiten zijn. Ik denk eerder dat ze ergens buiten Amsterdam de beste zorg zou kunnen krijgen maar ja... De reis van 50 minuten om er met de trein en benenwagen of fiets te komen is wel erg lang.
Ondertussen worstel ik met griepachtige verschijnselen die maar niet over willen gaan, snoepbuien waardoor ik me nog voller en dikker voel dan eerder, andere pijntjes die me hardnekkig blijven vervelen en tranen om niets. Het is allemaal te veel.
Volgende week ben ik jarig. De dag erna wordt het grafmonument voor mijn vader geplaatst. Ik heb al weken papieren liggen die ik moet invullen voorafgaand aan genetisch onderzoek naar borstkanker in mijn familie.
Mijn huis is onderkomen en dat van mijn moeder is een chaos: product van een leven lang niets weg kunnen gooien. Eindelijk kunnen we opruimen. Elke middag gaan we naar mijn moeder in het huis. Daarna eten mijn broer en ik samen en gaan we nog een paar uur door met uitzoeken, ordenen, ruimen.
Zo gaan de dagen voorbij en ik weet dat ik in een rouwproces zit en ik weet dat dat nodig is. We doen het goed. We denken en praten en langzaam zal zich een beeld vormen over de toekomst. Slowly does it. Het is niet anders.
Ik heb gelukkig sterk het gevoel dat ik kan vertrouwen op het Universum. Dat scheelt maar maakt het niet minder moeilijk. 'Dit is niet wat zij gewild zou hebben', zei de beste vriend van mijn broer van de week. Nee. Dit heeft zij nooit gewild. Maar ja... Je hebt niet veel te willen.
'Ben ik nu thuis?', vroeg zij toen we weer op de afdeling kwamen na een sapje en gebakje in het restaurant beneden. 'Ja, mam. Je bent thuis.' Mijn broer en ik reden terug naar de gracht - dat niet meer als thuis voelt. We aten andijviestamppot en ik was in tranen om niets. Niet om niets.
Het is gewoon te veel, te ingrijpend en verschrikkelijk verdrietig.
Kate
18 januari 2014
De foto komt van een van de tumblrs die ik volg: The Gifts of Life. Het origineel lijkt te komen van de tumblr donna_più.
Bloggen: had ik eergisteren mijn blog geschreven dan was mijn overheersende emotie er een van bevrijding geweest - is dat een emotie? Gisteren voelde ik me weemoedig. Vandaag ligt een hoofdpijn op de loer en ben ik gespannen. Vandaag heb ik tijd, een klein uurtje om te rammelen op de toetsen. Het plaatje gevonden dus geen excuus meer het schrijfwerk uit te stellen.
Mijn moeder had pijn in haar bil - een spiertje werd gezegd. Vreselijke pijn en zij is niet kleinzerig. Het werd erger ondanks fysio maar ze kon de trap nog op. Dinsdag jl. - goh, is het pas een week? - werd ik gebeld door buurtzorg dat ik maar moest vergeten met mijn moeder naar de fysio te gaan want dat ze veel te veel pijn had en dat men de trap niet met haar af durfde.
Ik ging erheen, kwam boven, zag en constateerde dat het was zoals me verteld. De huisarts kwam. Oudjaarsavond vierden we in haar slaapkamer. Nieuwjaarsdag kwam en ging voorbij op de slaapkamer. Op 2 januari kwam de huisarts opnieuw. Wij besloten voor alle zekerheid een foto te laten nemen.
Een ambulance vervoerde mijn moeder en mij naar het OLVG - ongelofelijk maar de weerman op de radio meldde dat het tien graden was. Uren wachten en diverse foto's later werd ons verteld dat er geen breuk te vinden was. Men weet de pijn aan een wervelverzakking - mijn moeder heeft osteoporose.
Grappig hoe men in zo'n ziekenhuis niet uit eigen beweging even kijkt of daar al eerder foto's van zijn gemaakt. Die zijn er nl. en de foto van 2010 was min of meer gelijk aan die van 2014 - daar kan deze heftige pijn dus niet van komen, denk ik met mijn boerenverstand.
Men wilde pijnstillers voorschrijven waar de huisarts en ik van huiveren. Ik wil geen gat dichten en een ander gat (in de maag of het bewustzijn) veroorzaken. Ik wees ze af. Men zei dat mijn moeder twee stappen had gelopen tussen ambulancebroeders en daarom niet naar huis zou worden gebracht, niet de trappen opgeholpen en blijven was geen optie.
'Red je er maar mee' - nee, zo bot nog net niet en uiteindelijk kwam er wel een zorgambulance. De bemanning was erg lief en had geen enkele moeite met de trappen. Ze liepen omhoog, wrikten aan het schuifraam op de slaapkamer, maakten een pad vrij en belden de brandweer. Die verschenen met spuit- en ladderwagen op de gracht en schoven mijn moeder zo haar slaapkamer in. Fluitje van een cent. Iedereen blij.
Mijn moeder wist er de volgende dag niets meer van. Ik belde de huisarts. Buurtzorg kwam. We hadden overleg en op 3 januari stond er weer een ambulance op de gracht. Dit keer om haar naar een verpleeghuis te brengen waar een noodbed voor haar geregeld was. En daar is ze nu. Helemaal ontspannen, vrolijk, grapjes makend en duidelijk op haar plaats - zo lijkt het.
Gek hoe groot de bevrijding is. We gingen haar bezoeken zaterdag en na afloop konden we doen wat we wilden. We hoefden niet meteen naar huis, er was niemand die vier keer belde waar we waren, ze had niet gevraagd waar de andere zoon was, er was geen boosheid omdat wij ons niet hadden afgemeld. Wij zijn vrij. Vrij om ons eigen leven op te pakken of opnieuw vorm te geven.
Gisteren tuigde ik de kerstboom af. De boom die we eerst niet wilden opzetten want wie weet hoe er gereageerd zou worden wanneer hij weg moest. We kochten er toch een. Dozen met kerstdecoraties werden doorgespit. Het werd een hele mooie boom. Ik ben blij dat hij er heeft gestaan. Voor mijn moeder was het de laatste kerst in eigen huis.
Straks, over een half uur gaan we praten over de toekomst. Waar zetten we op in? Waar zal mijn moeder het beste gedijen? Wat is het beste voor haar? Wat zijn de mogelijkheden? Hoe pakken we door nu zij het fijn lijkt te hebben, zich veilig voelt en niet meer alleen in het huis zit te verpieteren?
Ik voel me emotioneel, gespannen, er is de aanzet tot hoofdpijn en tranen maar het is goed wat we doen, hoe we het doen. Alles zal anders worden. Is het al. Ik kan weer plannen maken, met vakantie gaan, daten, schrijven, uitrusten, leuke dingen doen zonder de 24/7 zorg om mijn mams. Er is ongetwijfeld nog een weg te gaan voor alles definitief is.
Gelukkig lijkt mijn moeder er niet onder te lijden. Ik ben zo blij!
Kate
7 januari 2014
De foto is een uitsnede van de foto Christmas tree and christmas ornaments on floor; id stockfoto: 42-29060780; credit: © Tetra Images/Corbis
2014: er is veel om te overdenken aan het begin van dit jaar en als vaker blijkt dat in theorie een mooi en nobel streven waar de weerbarstige realiteit er een stokje voor steekt.
Ik bracht Oud en Nieuw door in de slaapkamer van mijn moeder die geveld is door een spiertje in haar bil - als dat het inderdaad is - hetgeen het lopen en leven nogal beperkt - haar leven en dat van mijn broer en mij.
En ook dat noopt tot nadenken, mediteren over wat haalbaar is en verantwoordelijk en goed. Het gaat zoals het moet gaan. Soms kiest het leven voor je en dat kan heel fijn zijn of juist of tijdig.
Het Universum, ik heb er groot respect voor. Misschien moet dat dan het uitgangspunt voor 2014 zijn om terug te keren naar: ga met je gevoel, vertrouw op het Universum.
Wanneer je weet dat het goed is zoals het is, zal gaan, gegaan is, hoef je niet meer te vechten. Maar, zo vraag ik mij af, wat is goed? Hoe weet je dat je het goede kiest? Voor jezelf en de ander?
Om het beste te bereiken zul je toch moeten vechten of in elk geval, je zult moeite moeten doen. Niets gaat vanzelf. Kan, mag ik ook hier op het Universum rekenen? Dat het mij helpt, stuurt, aanmoedigt? Of is dat leunen?
Iets later in het nieuwe jaar dan toen ik dit blogbericht begon, lijkt het er sterk op dat het thema van 2013: afscheidnemen nog niet achter ons ligt. Mijn moeder zal niet lang meer thuis kunnen blijven wonen.
What can I say? Leven is veranderen, omgaan met verandering. Loslaten, accepteren dat niets blijft zoals het was of is of zal zijn. Afscheidnemen van het oude en het nieuwe verwelkomen zoals je doet met Oud en Nieuw.
Ik wens u een goed, gelukkig, gezond '14 met veel, heel veel liefde voor het oude en het nieuwe plus kracht en energie om met de veranderingen, die u ongetwijfeld net als ik mee zult maken, om te gaan.
Laten we er maar op vertrouwen dat het Universum het beste met ons en onze geliefden voor heeft, al voelt het soms niet direct zo :-).
Kate
2 januari 2014
De foto komt van een van de tumblrs die ik volg: The Gifts of Life. Het origineel lijkt te staan op de site Icelolly.com [14-04-2014: blijkbaar maakt google er bezwaar tegen dat ik link naar Icelolly, lol dus de link is verwijderd op verzoek van Icelolly. Ik zou zeggen: hahahahaha].
